‘Barajları korumak için tarım alanlarında revizyon şart’

SİVAS’ta kent şebeke suyuna da dayanak sağlayan ve geçen sene su düzeyi önemli oranda düşen Pusat İtina Barajı’ndaki doluluk oranı, bu yılki ağır kar yağışı ve bahar yağmurlarına karşın beklenen seviyeye ulaşmadı. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden (SCÜ) Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, tarımsal sulamanın barajlarda önemli tesiri olduğunu belirterek, “Sivas’ın, yarı kurak ve kurak bir topoğrafyaya sahip olması hasebiyle burada çok önemli tarım siyasetleri uygulanması lazım. Önemli boyutta tarım alanlarına ilişkin revizyonlar yapılması lazım” dedi.

BARAJI BESLEYEN KAYNAKLAR YETERSİZ KALDI

2022 yılında Sivas kent merkezinin şebeke suyu muhtaçlığını karşılayan 4 Eylül Barajı’ndaki suyun bitmesiyle birlikte, Pusat İtina Barajı’ndan isale sınırı çekildi. Sınırın tamamlanmasıyla suyun büyük kısmı kent merkezine yönlendirildi. Bölgede tarımla uğraşan çiftçilerin de ağır olarak suyu kullanması ile son 2 yıl içerisinde su düzeyi önemli oranda düştü. Birebir periyotta yağışlar da istenen düzeyde olmayınca barajı besleyen kaynaklar yetersiz kaldı.

PUSAT KÖYÜ TEKRAR GÜN YÜZÜNE ÇIKTI

Suyun azalmasıyla birlikte 2008 yılından itibaren boşaltılarak baraj altında kalan eski Pusat köyü geçen yıl yine gün yüzüne çıktı. Su çekilen bölgelerdeki kuruma nedeni ile eski köy kalıntısı, içinde rahatlıkla gezilebilir hale geldi. Bu yıl içerisinde kışın ağır kar yağışı ve bahar periyodundaki yağmurlara karşın, barajdaki doluluk oranı beklenen seviyeye ulaşmadı. Köy kalıntısının bir kısmının tekrar su altında kaldığı gözlenirken, birinci yapıldığı devirlerdeki doluluğa ulaşamadı. Hava sıcaklıklarının artması ve su kaynaklarındaki azalma nedeni ile su düzeyinin yine düşmesi beklenen barajın korunması için önlemler gündeme geldi.

‘5 YIL BOYUNCA SULU TARIMDA İNANILMAZ İVME VARDI’

SCÜ Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, tarımsal sulamanın barajlarda önemli tesiri olduğunu belirterek, “Genel prestijiyle bakıldığı vakit bu yıl yağışlar hem kar olsun hem de yağmur olsun önemli boyuttaydı. Bu sene geçmiş devirlere oranla olağan ki yağış ölçüsü hayli fazlaydı. Ama şöyle bir durum var. Öncesinde 5 yılı boyunca hem patates hem de şeker pancarı tarımı olarak Hafik çok geniş bir alanda tarıma açıldı. 5 yıl öncesinde Hafik’te mesela hiç ekili bir sulu tarım alanı görmemiştik. Ancak 5 yıl boyunca çok önemli bir oranda barajın açılmasıyla birlikte sulu tarımda inanılmaz bir ivme vardı. Bu da bilhassa dışarıdan gelen şeker pancarı çiftçileri ve patates çiftçileri, çok ağır bir biçimde barajın suyunu kullandı. Orada bir köy, cami, bir köy minaresi sular altındaydı. Lakin vakitle köyün de caminin de açığa çıktığını çok net olarak gördük. Bunun en temel sebebi çok ağır bir kullanımdı. Natürel ki bu kullanım oradaki su ölçüsünün azalmasında en büyük etken. Baraj çok büyük olduğu için yağan yağmur ve kar sularıyla bir sene içerisinde maalesef eksikliği gideremedi. Olağan ki yıllar bazında önlemler alınarak, bunun üstesinden gelinmesi gerekiyor. Sivas’ın, yarı kurak ve kurak bir topoğrafyaya sahip olması hasebiyle burada çok önemli tarım siyasetleri uygulanması lazım. Önemli boyutta tarım alanlarına ilişkin revizyonlar yapılması lazım. Natürel ki sulu tarım ülke iktisadına, yöre iktisadına çok büyük katkı sağlıyor. Ancak bunu şuurlu yaparsak ya da nöbetleşe yaptırırsak daha da hoş olacaktır. Bir anda suyun açılmasıyla birlikte bütün sulama alanları yere daldığı vakit, suyun tükenmesinde en büyük rolü oynadı. Ekim alanlarını azaltarak, yıllara bölerek, daha çok sistemli, planlı yapılırsa bu durum bertaraf edilmiş olacaktır” dedi.

‘PATATES TARIMI TOPRAKTA KİRLİLİĞE YOL AÇIYOR’

Su dahil bütün kaynakların tükenme riski bulunduğunu belirten Dr. Kartal, “Niğde ve Nevşehir yöresindeki patatesçilerin yörede çok ağır bir formda patates tarımı yaptığını görüyoruz. Bu da hem şeker pancarı hem de patates tarımı su gereksinimi çok fazla olan bir bitki olduğu için inanılmaz derecede su oranlarının tükenmesinde büyük etken. Bunu bertaraf edebilmek için mutlaka oradaki su siyasetini ve su idaresinin âlâ yapılması lazım. Yoksa bu biçimde çok kısa vakitte alışılmış ki kullanma ve ziraî su gayeli kullanıldığında suların azalacağını ve gitgide de insanlık için tehlike boyutunu oluşturacağını çok net olarak görüyoruz. Burada bir noktada da toprağa da değinebiliriz. Patates tarımı çok fazla kimyasal kullanılan bir bitki. Bu da toprakta kirliliğe yol açıyor. Toprağın vakit içerisindeki minerallerin ölmesine, vakitle toprağın hastalanmasına yol açıyor. Niğde ve Nevşehir’de şu anda topraklar kanser durumda. Bu toprakları kurtarma çalışmaları yapıyorlar. Toprak idaresinin güzel yapılıp, suyun da istikrarlı ve akılcı bir idareyle kullanılmasıyla önlem alınabilir” diye konuştu.

Haber-Kamera: Eraydın AYTEKİN-Arife Defne DOĞAN/SİVAS,

About The Author

admin

See author's posts